Patellofemoraal pijnsyndroom

Patellofemoraal pijnsyndroom is een overkoepelende term voor pijnklachten rondom de knieschijf (Patella).
De knieschijf is een klein botje aan de voorzijde van de knie. Functie van de knieschijf is het geleiden van de kracht van de spieren van het bovenbeen (Quadriceps) naar het onderbeen. Het heeft daarbij een hefboomfunctie. De krachten die op de knieschijf komen te staan zijn hierdoor de grootste in het lichaam. Zowel aan de bovenzijde als aan de onderzijde is de knieschijf door middel van pezen verbonden met respectievelijk de spieren van het bovenbeen en het onderbeen.
Er zijn verschillende oorzaken voor het patellofemoraal pijnsyndroom. Soms is er sprake van irritatie van één van de pezen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door chronische overbelasting. Wanneer dit lang duurt, kan de kwaliteit van de pees verminderen. Dit noemen we een degeneratieve pees. Pezen worden vooral belast tijdens energetische bewegingen. Een voorbeeld hiervan is hardlopen. Dit is een stijve sport, waarbij het lichaam relatief weinig spierkracht en vooral van de veerkracht van het lijf gebruikt. Deze veerkracht wordt geleverd door pezen. Ook tijdens sprongen (bijvoorbeeld atletiek of volleybal) wordt veel gebruik gemaakt van de veerkracht van het lichaam. Door de overbelasting van de pees ontstaan er pijnklachten. Wanneer de overbelasting op de pees lang duurt, kan het zijn dat de pees verandert qua vorm of eigenschappen. De pees wordt bijvoorbeeld dikker en kan hierdoor minder goed de gevraagde veerkracht leveren. Dit geeft pijnklachten tijdens de dagelijkse bezigheden.
Een andere oorzaak voor patellofemorale pijn is een afwijkende sporing van de knieschijf. De knieschijf loopt door een gootje in het bovenbeen (trochlea). Wanneer de knieschijf niet mooi centraal door het gootje loopt ontstaat er een verhoogde druk achter de knieschijf. Dit kan leiden tot pijn of zelfs slijtage van het kraakbeen achter de knieschijf.

Menu

Belangrijke symptomen waar u last van kan hebben bij patellofemorale pijnklachten:

  • Pijn aan de voorkant van de knie
  • Pijn tijdens hurken, fietsen of de trap aflopen
  • Toenemende pijn bij inspanning

Behandeling patellofemoraal pijnsyndroom

Wanneer conservatieve therapie, fysio- of oefentherapie, niet of onvoldoende werkt, kan een operatie een mogelijke oplossing zijn.
In het geval van chronische peesirritatie worden verdikkingen verwijderd of worden er incisies gemaakt in het peesweefsel, om zo de herstelkracht van het peesweefsel te stimuleren.
In het geval van een afwijkende sporing kan overwogen worden om de aanhechting van de knieschijfpees op het onderbeen zo te verplaatsen dat ze sporing van de knieschijf weer geoptimaliseerd wordt.

Patellofemorale instabiliteit

Bij een gezonde knie spoort de knieschijf (patella) bij het buigen en strekken van de knie goed door het daarvoor bestemde gootje (Trochlea) in het bovenbeen(femur). Bij patellofemorale instabiliteit schiet de knieschijf uit het gootje, dit noemen we een luxatie.
Patella instabiliteit is een veelvuldig voorkomend probleem bij met name jongere mensen. Patiënten die eenmaal een patella luxatie hebben doorgemaakt, hebben zonder operatieve therapie een kans van 20% op een recidief luxatie na één eerdere luxatie en 50% na twee of meer doorgemaakte luxaties.
Een eerste luxatie wordt behandeld met een tijdelijke behandeling met een brace of gips en nadien fysio- of oefentherapie. Vanwege de hoge kans op herhalende luxaties is het advies om na een 2e luxatie de knieschijf operatief te stabiliseren. Op welke manier dit dient te gebeuren hangt af van de onderliggende oorzaak van de instabiliteit. Er is dus niet één operatie geschikt voor alle vormen van patella instabiliteit.
Er zijn verschillende oorzaken van patella instabiliteit:
– Een hoogstand of juist lage stand van de patella (patella alta of baja).
– De aanhechting van de knieschijfpees op het onderbeen staat te ver naar buiten (tuberositas lateralisatie).
– Een onderontwikkeling van het gootje in het bovenbeen (trochlea dysplasie).
– Een gescheurd kapsel aan de binnenzijde van de knie; een scheur van het mediaal patellofemoraal ligament (MPFL).
Het doel van de operatieve behandeling van patellofemorale instabiliteit is correctie van de onderliggende afwijking naar normaal om zo de functie van de knieschijf te herstellen.
Hier leest u meer over de operatieve behandelingen.